Makedonija: popisi 1921 i 2002

Kada je formirana Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca radilo se o teritoriji i stanovništvu koje je bilo heterogeno prema mnoštvu parametara: maternjem jeziku, veroispovesti, materijalnom stanju, istoriji države i borbe za slobodu…

Prilikom osvajanja Makedonije u Balkanskim ratovima 1912. i 1913. godine Srbi nisu priznavali Makedonce kao narod, već su ih smatrali sebi istim. Prilikom popisa stanovništva čak je i makedonski jezik smatran za srpski ili hrvatski jezik.

Ove napomene izlažemo usled specifičnosti poređenja popisa iz 1921. i 2002. godine za Makedoniju. U odnosu na Crnu Goru, gde smo se bavili sa stanovništvom prema veroispovesti ovde se bavimo maternjim jezikom.

Stoga u slovenske narode spadaju Makedonci, Srbi i Muslimani (ili Bošnjaci), Arnauti su Albanci, a ostali su Turci, Romi, Vlasi, Bugari, Izraelićani…

Šta nam kažu osnovni podaci?

• U odnosu na 1921. godinu udeo slovenskog stanovništva je neznatno smanjen, sa 69% na 66,8%, uz apsolutni porast za 543.114 duša, a relativni rast za 67,2%.
• Albanci su skoro udvostručili udeo u ukupnom stanovništvu, sa 13,7% u 1921. na 25,2% u 2002. godini. Broj albanskih duša povećan je za 398.247, što je relativan rast za 359,3%.
• Pripadnici ostalih jezičkih grupa smanjili su udeo sa 17,3% na 8% u ukupnom stanovništvu. Njihov broj je povećan sa 139.546 na 162.526, što je rast za 22.980 duša ili za skromnih 16,5% u periodu od 81 godine.

Podaci u tabeli su dati prema administrativno definisanim opštinama u periodima popisa te nisu u potpunosti uporedivi.

Dodavanje podataka iz popisa 1931. godine, i kasnijih u socijalističkoj Jugoslaviji, biće učinjeno kada predizborna buka u Srbiji ponovo zatutnji, ili ova sadašnja postane nepodnošljiva.