Šta Srbi i Hrvati švercuju iz Mađarske?

i Mađari, reklo bi se, a i drugi narodni i narodnosti.

Priču o potrebi da se smanji deficit javnih računa za jedan posto BDP-a relativizuje, ili čini apsurdnom, činjenica da se gotovo dva posto BDP-a odlije kroz transferne cene i uvoz iz Mađarske.

Veliko odstupanje registrovane vrednosti izvoza iz Mađarske u Srbiju i Hrvatsku, 578 miliona evra kod Srbije i 850 miliona evra kod Hrvatske motivisalo me je da odem jedan korak dublje u podatke trademap-a, da vidim o kojim proizvodima se radi. Dodatan korak bi trebalo da učini ministarstvo unutrašnje trgovine ili neka druga institucija, kako bi se očitale i količine konkretnih proizvoda koje ulaze na tržište, i da se stave u relativan odnos sa kupovinama tih proizvoda u Srbiji.

Odstupanja u podacima nastaju iz dva osnova: transfernih cena velikih kompanija i šverca proizvoda iz Mađarske. Kada građani i seljaci iz ove dve zemlje kupe robu u Mađarskoj na carini mogu da dobiju povraćaj mađarskog PDV-a. Tada mađarska carina registruje robu oslobođenu od PDV-a kao izvoz iz Mađarske. I dok je u Srbiji i Hrvatskoj isplativo prošvercovati kupljenu robu, u Mađarskoj ostaje trag da je tamo kupljena.

Iz izlistanih podataka se vidi da se najveći deo razlika u knjiženom izvozu iz Mađarske i uvozu u Hrvatsku i Srbiju odnosi na iste
proizvode: električnu energiju, derivate nafte, prirodan gas, lekove i putničke automobile.  To ukazuje na činjenicu da velike kompanije mogu mnogo lakše da transferišu novac i profit u željenu destinaciju u odnosu na hiljade švercera/turista koji odu da kupe robu jeftinije nego u svojoj zemlji, nadajući se još da će izbeći plaćanje carine prilikom povratka u svoju zemlju.

U trećoj tabeli su izlistani proizvodi koje građani i seljaci obe države najčešće kupuju u Mađarskoj u bitno većoj vrednosti u odnosu na carinski registrovanu u svojim zemljama. Podaci su izlistani pa ih nećemo tekstualno ponavljati , a “hit” kupovina iz obe zemlje je:

–       Svinjetina,

–         Šećer,

–         Čokolade,

–         Hrana za životinje,

–         Preparati za negu lica i kože,

–         Proizvodi za ličnu higijenu,

–         Praškovi za pranje

–         Nove gume za automobile,

–         Klima uređaji,

–         Računari,

–         Telefoni za fiksnu telefoniju,

–         Televizori (uključujući video rekordere)

–         WC papir i tamponi.

Na osnovu priloženih tabela mogu se izračunati izgubljeni prihodi budžeta Srbije i Hrvatske od nenaplaćenog PDV-a i carine, na nivou pojedinačnih proizvoda. I, da ponovim, mogu se izračunati količine švercovane robe u odnosu na godišnji promet tih proizvoda u legalnim tokovima.