SRBIJA I ORGANSKA PROIZVODNJA 2018.

Neiskorišćene mogućnosti

U Srbije je tek 0,4 odsto zemlјišta pod organskom proizvodnjom, za razliku od evropskog proseka od pet do šest odsto, a izvoz takvih proizvoda svega oko 20 miliona evra godišnje, što je vrednost izvoza konvencionalnog smrznutog voća jedne kompanije iz Srbije. Cilj svakog minsitra je da se organska proizvodnaj podigne na 600.000 hetkara u Srbiji. Organska poljoprivreda sprovodi se u 120 zemalja, na 51 milion hektara, a njena vrednost je oko 80 milijardi dolara

 

U Srbiji postoji potencijal za razvoj organske proizvodnje s obzirom da je sedam odsto površina zaštićeno zemlјište, idealno za takvu vrstu proizvodnje, dok proizvođači ocenjuju da nema uspeha bez znatne podrške države u toj oblasti. Organsko tržište u Srbiji je na nivou statističke greške, te nije povolјno za domaće proizvođače zbog velike razlike u ceni između konvecionalnih i organskih proizvoda i male kupovne moći stanovništva. Na žalost domaći proizvođači bave se primarnom bilјnom proizvodnjom, najviše žitaricama. To nije dobar znak jer to znači da smo najviše ipak sirovinska baza, a trebalo bi da raste onaj deo koji se odnosi na potencijalnu preradu. Dobro je što svaki domaći proizvođač može ipak da nađe tržište za sebe, te da raste broj individualnih proizvođača u Srbiji koji se bave organskom proizvodnjom. Procene su da se na oko 15.000 hetkara bavi vise od 3.000 proizvođača. Vrednost izvoza ove proizvodnje je tek oko 20 miliona dolara godišnje.

Tržište organskih proizvoda u svetu je tržište koje najbrže raste i beleži konstantan i stabilan rast, a njegova vrednost u Nemačkoj iznosi devet milijardi evra što je više nego u SAD, dok je u pojedinim zemlјama Evrope između 20 i 30 odsto površina pod organskom proizvodnjom. >N toliko površian se gaji, se organska proizvodnja, obalvja, reicmo u Austriji.

Najviše šansi domaći proizvođači imaju na tržištu EU i to zbog njegove blizine, Sporazuma o slobodnoj trgovini sa EU i potreba evropskog potrošaca, kaže Jovanović. Organskoj proizvodnji u Srbiji pogoduju klimatski i zemlјišni uslovi, te velika domaća gazdinstva obrađuju sve veće površine, a farmeri uzgajaju sve veći broj stoke. Ali, to je nedovoljno za sRbiju jer nam je stoka na nivou 1910. godine. Svake godine opada broj za dva do tri odsto, Tako i godišnje proizvodimo ukupno svih vrsta mesa manje od 400.000 tona i trošimo po stanovniku manje od 30 kilograma godišnje. Da je to na nivou gladi, najbolje govore činjenice da se na prostoru današnje Srbije 1990. godine proizvodilo 650.000 tona svih vrsta mesa i trošilo po stanovniku oko 65 kilograma.

Kada je reč o digitalizaciji polјoprivrede u Srbiji,  prošle 2017. godine razvijen je softver za praćenje organske proizvodnje, te je na šest lokacija u Srbiji više od 1.000 proizvođača preuzelo aplikaciju na mobilnom telefonu.

Dakle, organska proizvodnja  može da bude odlično sredstvo i za ostvarivanje cilјeva održivog razvoja.

Organska proizvodnja je veliko iskušenje za proizvođače i bez ozbilјne podrške države zaista nije realna. Poznajem veliki broj proizvođača koji izlaze iz te proizvodnje zbog nedostatka pomoći države.

B. Gulan