Odnos broja zaposlenih, penzionera i nezaposlenih i fonda zarada i penzija po oblastima Srbije

Kao i kod velikog broja statističkih tema, tako i kod pokušaja da razvrstamo penzionere po oblastima Srbije nailazimo na problem da je fond PIO teritorijalno rasut na drugačiji način u odnosu na statističke oblasti Srbije te moramo raditi sa pretpostavkom da filijale fonda PIO isplaćuju penzije upravo i samo za oblasti u kojima se nalaze. Dodatan problem predstavljaju isplate penzija u Službi 1 i u direkcijama u Beogradu i Novom Sadu. Stoga nam 145.219 penzija u iznosu od 3,99 milijardi dinara nije raspodeljeno po oblastima. I bez ovih podataka slika koja se dobija stavljanjem u odnos broja zaposlenih prema broju penzionera i nezaposlenih je previše mračna.

U 2012 godini je u proseku bilo zaposleno 1.727.048 lica (ne računajući 91.234 lica zaposlena u vojsci i policiji), dok je u decembru bilo 1.707.943 penzionera. Iz statističkog godišnjaka opština i gradova doznali smo da je na kraju 2011 godine bilo 738.756 lica koja su se vodila kao nezaposlena.

Na 100 stanovnika imali smo 24,3 zaposlena (ne računajući zaposlene u bezbednosti, individualne poljoprivrednike i u sivoj ekonomiji), 24 penzionera i 10,4 nezaposlena. Na 100 zaposlena imali smo 98,9 penzionera i 42,8 nezaposlena, ukupno 141,7 pripadnika ove dve demografske skupine. Podaci u donjoj tabeli prikazuju ove pokazatelje po oblastima Srbije.

U gornjem delu tabele su podaci po oblastima o broju stanovnika, zaposlenih, penzionera, nezaposlenih, prosečne zarade i penzije i fond isplaćenih zarada i penzija u decembru 2012. Razdvajanje podataka Beograda i Novog Sada od Centralne Srbije i Vojvodine ima za cilj da ukaže na demografske, socijalne i ekonomske neravnoteže.

Od plata i penzija, koje čine više od tri četvrtine ukupnih prihoda domaćinstva, prihodi u decembru su iznosili 120,6 milijardi dinara, što je iznosilo 16.946 dinara (ili 149 evra) po svakom stanovniku u proseku.

Prosečna primanja u Beogradu i Novom Sadu po stanovniku bila su 26.136 dinara (25.170 u Beogradu i 30.852 dinara u Novom Sadu), a u ostatku Srbije bila su 12.640 dinara (12.197 dinara u Centralnoj Srbiji i 13.639 dinara u ostatku Vojvodine).

Nakon Novog Sada i Beograda najveća primanja od plata i penzija po stanovniku imali su Borska oblast (17.019) i Južno-banatska (15.227 dinara) a najmanje su imali Toplička (10.164 dinara), Jablanička (10.108), Mačvanska (10.156)  i Južno-bačka bez Novog Sada (10.347 dinara). Podatke za Južnu Bačku treba korigovati naviše, a Novog Sada naniže za veći broj penzionera registrovanih u Novom Sadu, a pripadaju opštinama ove oblasti. Ispod 100 evrića po stanovniku imale su još Podunavska (11.343 dinara što je
99,9 evra po stanovniku) i Rasinska oblast (10.821 dinar).

Relativni pokazatelji ukazuju na odstupanja izabranih kategorija stanovništva po oblastia. Na 100 stanovnika Beograd i Novi Sad imaju 35,3 zaposlena, 19,4 penzionera i 6,5 nezaposlena, dok je u ostatku Srbije 20 zaposlenih, 22,2 penzionera i 11,9 nezaposlena. Na 100 zaposlena u Beogradu i Novo Sadu dolazi 54,8 penzionera i 18,4 nezaposlena, dok je u ostatku Srbije 111,2 penzionera i 59,3 nezaposlena. Prosečno fond penzija učestvuje sa 48,6% decembarskog fonda zarada, u čemu je njegov udeo 28,7% kod Beograda i Novog Sada i 58,4% kod ostatka Srbije. Zbog prelivanja penzionerskih podataka iz okolnih opština u Novi Sad ovaj grad ima nešto nepovoljnije pokazatelje od Beograda, dok Centralna Srbija ima nepovoljnije od ostatka Vojvodine.

Prokomentarisaćemo još ekstremne podatke po pokazateljima i oblastima.

Na 100 stanovnika najviše zaposlenih imaju Novi Sad (38,9) i Beograd (34,6) i iznad proseka je još samo Severno-bačka oblast (24,8). Najmanje zaposlenih imaju Toplička (16,9), Jablanička (17,1), i Mačvanska oblast (17,2). Sve ostale oblasti kreću se u rasponu od 18 do 24 zaposlena na 100 stanovnika.

Najmanje penzionera na 100 stanovnika ima u Beogradu (17,9), Sremskoj (17,8) i Mačvanskoj oblasti (19,9), a najviše ima u Zaječarskoj (31,9), Pirotskoj (29) i Borskoj (27,1).

Najmanji broj nezaposlenih imaju Braničevska (5,4), Beograd (5,9) i Podunavska oblast (7,5), a najviše Jablanička (17,7), Pčinjska (17,3) i Toplička (17,1).

Na 100 zaposlena najmanje penzionera ima u Beogradu (51,6), Južno-bačka (67,8), i Novi Sad (68,6). Manje penzionera od zaposlenih imale su na kraju 2012 još Kolubarska, Pčinjska, Severno-bačka, i Sremska oblast. Najviše penzionera na 100 zaposlenih imala je Zaječarska (165,6), Toplička (142,6), Pirotska (137,8) i Jablanička oblast (130,3).

Najmanje nezaposlenih na 100 zaposlenih imali su Beograd (17,1), Novi Sad (23,9) i Braničevska oblast (26,8), dok su više nezaposlenih od zaposlenih imali Jablanička (103,7) i Toplička (101,1) oblast. Na 100 zaposlenih najmanje penzionera i nezaposlenih imali su Beograd (69) i Novi Sad (92), a najviše su imali Toplička (244), Jablanička (234), Zaječarska (229), Pirotska (205) i Raška oblast (203).

Bilo bi interesantno istražiti promene kroz vreme ovih pokazatelja i brojeva, ali su podaci već previše nepouzdani kako su prikazani.