Činovnika po glavi stanovnika…

U četiri tabele su prikazani rangovi opština izračunatih pokazatelja na osnovu zvaničnog izveštaja Ministarstva finansija i privrede Republike Srbije od 21.1.2013. „Pregled broja zaposlenih i angažovanih lica i podataka o iznosu isplaćenom za njihove plate, dodatke i naknade u organima lokalne samouprave za korisnike obuhvaćene Zakonom o određivanju maksimalnog broja zaposlenih u lokalnoj administraciji za mesec 11/2012 godine“.

Moguće su štamparske greške, kako u izveštaju tako i u izvršenoj obradi i one su mogu ukloniti logičkom kontrolom. Na primer, moguće je da je za Novi Pazar ispuštena jedna cifra te je za 551 zaposlenog isplaćeno 4.428.630 dinara, što je 8.037 dinara po zaposlenom. A to je više nego četiri puta manje od sledeće opštine sa najmanjim primanjima Ćićevac (34.773 dinara).

Podaci se odnose na sve isplate tako da ne predstavljaju prosečne bruto zarade, već stvarne troškove na kontima troškova zaposlenih. Prosečne zarade mogu da se razliku u zavisnosti od strukture zaposlenih po kvalifikacionoj strukturi i vremenskom statusu (na neodređeno, određeno ili po drugim osnovama).

Od gradova i opština jedino Jagodina nije dostavila zarade i broj zaposlenih, te je nema u tabelama odabranih pokazatelja. Njeni podaci bi povećali ukupan broj zaposlenih i fond isplaćenih zarada.

Prva tabela rangira opštine prema prosečno isplaćenim sredstvima prema broju zaposlenih i angažovanih u lokalnim samoupravama. U novembru je isplaćeno 3.057 miliona dinara (bez Jagodine) za 42.352 zaposlena lica, što daje trošak od 72.180
dinara po zaposlenom. Najveće troškove je imao Beograd (91.868 dinara), praćen Novim Sadom (80.383 dinara), Vojvodinom sa novosadskim podacima (73.827 dinara) i Centralnom Srbijom bez Beograda (64.811 dinara). Najveće isplate za zarade imali su Pećinci (305.848 dinara), Despotovac (276.175 dinara) Temerin (192.399) i Senta (155.715 dinara) i još sedam opština ima veće izdatke od 100 hiljada po zaposlenom. Najmanje imaju Ćićevac (34.773), Velika Plana (41.152), Kanjiža (47.458), Bosilevgrad (49.804) i Kula (51.274).

U lokalnoj upravi od 170 stanovnika u proseku je zaposlena po jedna osoba. Ili 0,59 lica radi među 100 stanovnika u lokalnoj administraciji, što je 59 zaposlenih na 10.000 stanovnika. Beograd ima jednog na 208, Novi Sad na 192, Vojvodina na 180 a Centralna Srbija na 152 lica. Na 10.000 Beograd ima 48, Novi Sad 52, Vojvodina 55 i Centralna Srbija 66 administratora. Najmanje imaju Despotovac (jednog među 473 meštana), Temerin (1:416), Inđija (1:329), Senta (1:328), Lučani (1:322), a najčešće su osobe u Crnoj Travi (1:49), Bosilevgradu (1:54), Trgovištu (1:59), Medveđi (1:76). Više od jednog procenta populacije predstavlja lokalna administracija još u Ćićevcu, Čajetini i Bojniku. Kako se smanjuje broj stanovnika ovom udelu se još približavaju Blace, Kikinda,
Kanjiža, Lakovac, Dimitrovgrad…

Kada se fond isplaćenih zarada u novembru podeli sa popisanim brojem glava, dolazimo do podatka da je svakog građanina Srbije u tom mesecu postojanje lokalne samouprave koštalo po 425 dinara. Malo je veće, za pad broja stanovnika od popisa, ali par dinara više na ovu skromnu sumu novca je nevažno. Vojvođani su oduvek bili poznati reformisti i racionalisti, tako reći naprednjaci, te je
njih lokalna samouprava koštala po 409 dinara, u Novom Sadu je bila 419 dinara, u Centralnoj Srbiji 427 a u Beogradu 441 dinar. U skladu sa demografskim trendovima u Beogradu i Novom Sadu je malo pojeftinila, a u ostalim krajevima
poskupela. Najveći trošak za plate, dodatke i ostale lične troškove zaposlenih imali su žitelji Pećinaca (1.396 dinara) Trgovišta (1.360), Crne Trave (1.353), Bosilevgrada (925) i Medveđe (853), a najmanje Preševo (208), Ivanjica (215), Varvarin (222), Bajina Bašta (224) i Arilje (229 dinara). Bilo bi interesantno uporediti podatke o zaradama sa podacima o transferima te utvrditi koliki je
stepen samofinansiranja. Na primer, u Pećincima su se ovajdili od investitora (prikupljenim porezima), pa mogu da koštaju građane i dve crvene, dok u Preševu se ne prikupi ni dinar lokalnih poreza pa svaki dinar koštaju republičku kasu.

U Srbiji svaki četrdeseti zaposleni radi u gradskoj i opštinskoj administraciji, tačnije 2,46%. Najmanje ih je u Novom Sadu (1,37%), i Beogradu (1,42%), a najviše u Vojvodini (2,41%) i Centralnoj Srbiji (3,3%). U ovim prosecima krajnosti predstavljaju opštine sa najvećim i najmanjim udelom. Najveći udeo imaju Bosilevgrad (12,26%), Medveđa (11,5%), Bojnik (9,3%), Trgovište (9,18%), Opovo (9,12%), Ražanj (8,43%) i Ćićevac (7,31%), a najmanje Despotovac (1,17%), Temerin (1,23%), Senta (1,32%), Valjevo (1,33%), Arilje (1,43%), Ivanjica (1,57%) i Inđija (1,69%).

Iz nabrojanih imena opština i gradova vidi se da se u krajnostima najčešće nalaze male opštine usled nekakvih specifičnosti koje ih gurnu na vrh ili na dno liste.